Ресми сайт
«ASAR Live» ЖШС
тәлімбағы
«ASAR Live» ЖШС 2021 жылы Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-техникалық университеті және «АСАР» шаруа қожалығымен бірлескен үшжақты келісім аясында құрылды. Серіктестікте ғалым мамандардың жіті бақылауымен ақбөкен популяциясын сақтау шараларымен айналысады, осы түрдің жойылу мәселелерін шешуге байланысты барлық іс-шараларды ұйымдастырады және қатысады. Сонымен қатар, ақбөкендерді өсіру және қолға үйретуді қамтитын арнайы тәлімбақ құрды.
Қызметі
«ASAR Live» тәлімбағы университеттің профессорлық-оқытушылық құрамымен, хайуанаттар бағының мамандарымен және жергілікті атқарушы органдармен бірлесе отырып, ақбөкен популяциясын сақтау және тұрақты өсіп-дамуы мәселелерін шешумен айналысады.
Ақбөкен
"Ақбөкен" сөзі екі сөзден тұрады: "ақ" және "бөкен". Нәтижесінде, сөздерді біріктіру кезінде біз "ақ бөкен" тіркесін аламыз.
Қазақтардағы "ақбөкен" сөзінің этимологиясы ақбөкеннің климат өзгерген кезде келбеті өзгеретін жануарлар түрлеріне жататындығымен байланысты. Ақбөкендер көктемде және жазда дала бөкені құмды қызыл түсті, ал төсі мен іші ақ түсті болса, күзде және қыста қардың түсіндей аққа оралады. Осылайша, қыс мезгілінде қазақтар бөкенді «ақбөкен» деп айрықша атап өтеді.
Құралай
Қазақ тілінен аударғанда "құралай" сөзі ақбөкеннің төлін білдіреді, оның басты ерекшелігі - туылған кездегі айрықша әдемі қара көздері. Өздеріңіз білетіндей, ақбөкендердің ең маңызды кезеңі – төлдеу кезеңі. Бұрын, төлдеу кезеңі басталысымен қазақтар ауа-райын болжап, егіннің сапасын анықтай алатын. Ақбөкендердің осындай атаулы кезеңі мамыр айының басында болады.
Төлдеу кезеңінде ақбөкен ең осал жағдайда болады, өйткені оның алдында маңызды міндет тұрады – бұл дені сау төлді туу және емізу. Жаңадан туылған ақбөкендердің кіндігі тек салқын ауа – райында тез жазылады, себебі ыстықта шыбындар оның жазылуына бөгет жасайды. Ақбөкен өзінің сезгіштігімен ерекшеленеді, сондықтан аналықтар ауа-райының өзгерісін қатты сезінгендіктен көктемгі жылы жаңбыр мен желге ауысқан уақытында ғана төлдейді. Біздің ата-бабаларымыз мұндай құбылысты "құралайдың салқыны" деп атаған.
Сандар туралы
Ақбөкендердің мекендейтін жерлері шөлді және шөлді аймақтар. Қазіргі уақытта киіктердің дүние жүзіндегі популяциясының шамамен 90%-ы Қазақстанда шоғырланған.
2,833,600 +
Қазақстан бойынша жалпы саны
1,620,000
Жайық популяциясы
1,150,000
Бетпақдала популяциясы
63,600
Үстірт популяциясы
Инфографика
Серіктестер
